Xử thế của Lão Tử: "Đại sự cũng bắt đầu từ việc nhỏ bé"

Sự việc khi ổn định thì dễ dàng tăng cường giữ gìn, vấn đề khi chưa bộc lộ rõ triệu chứng thì dễ dàng đối phó, đồ vật khi mềm yếu thì dễ dàng bị hóa giải, sự việc khi còn bé nhỏ thì dễ dàng bị tiêu tán.

Làm việc gì cần phải làm từ trước khi vấn đề còn chưa phát sinh, trị biến loạn cũng cần phải trị từ trước khi còn chưa ấp ủ thành hỗn loạn. Cây lớn to bằng hai tay người ôm được sinh ra bởi mầm non nhỏ bé; Đền đài cao lớn nguy nga bắt đầu bằng những tảng đất bùn chất lại; Con đường dài nghìn dặm xa xôi, bắt đầu bởi bước đầu tiên đặt chân xuống.

Ai tùy tiện làm việc ngông cuồng thì người đó sẽ làm hỏng việc, thông thường là khi tiếp cận với thành công mới sa vào cảnh thất bại. Nếu khi sự việc kết thúc vẫn có thể bảo đảm được thận trọng giống như khi vừa mới bắt đầu, thì sẽ không thể làm hỏng việc.

Vì vậy, dục vọng của Thánh nhân chính là không có dục vọng, ngài chưa hề coi trọng, quý tiếc những vật phẩm hi sinh hiếm thấy; Học vấn của Thánh nhân chính là không có học vấn, dùng để nghĩ cách bù đắp vào những thiếu sót mà những người nói chung thường hay phạm phải, lấy điều đó để bổ trợ cho sự phát triển tự nhiên của vạn vật mà không miễn cưỡng can thiệp vào.

Đem việc làm chẳng cố công cố sức coi đó là công trạng lớn nhất, đem việc nhàn rỗi chẳng có việc làm coi đó là việc làm lớn nhất, đem thứ nhạt nhẽo vô vị coi đó là mùi vị ngon lành nhất. Cần phải giỏi coi nhỏ là lớn, coi ít là nhiều. Dùng ân đức để báo đáp những người và sự việc oán hận.

Giải quyết vấn đề khó khăn cần phải bình tĩnh ung dung bắt đầu từ chỗ dễ trước, thực hiện sự nghiệp to lớn xa xôi, cần phải bắt đầu làm từ việc nhỏ trước. Những việc đại sự trong thiên hạ, nhất định phải làm từ những việc nhỏ bé trước. Do đó, Thánh nhân vĩnh viễn không thể tự cho rằng mình lớn, cho nên tài năng đã thực sự thành tựu nên sự vĩ đại của ngài.

Những người tùy tiện hứa hẹn với người khác nhất định rất ít người có thể giữ được chữ tín, họ luôn luôn coi trọng sự việc quá dễ dàng, tất nhiên họ sẽ thường xuyên vấp phải khó khăn. Vì vậy, Thánh nhân luôn luôn coi trọng cao độ đối với khó khăn, cho nên cuối cùng ngài đã không thể vấp phải bất kỳ khó khăn nào.

Nhà văn Dương Thu Ái .