Lời vàng cổ nhân: 13 bí quyết xử thế giúp bạn ung dung cả đời

Cổ nhân nói: Muốn chiến thắng người khác thì đầu tiên phải chiến thắng chính bản thân mình, muốn bàn luận về người khác thì phải đánh giá bản thân mình trước, muốn hiểu người khác thì trước tiên phải hiểu rõ chính mình…

Một người có thể đứng vững trong cuộc đời hay không, có thể xử lý tốt các mối quan hệ xã hội hay không, đây thực sự là một môn học vấn rất sâu, cần phải có một trí tuệ nhất định nào đó.

Các nhà tư tưởng của Trung Quốc thời xưa từ lâu đã rất xem trọng điều này, đồng thời đưa ra không ít những yêu cầu và hành vi chuẩn mực hữu ích, ví dụ như “người sáng suốt nhìn trước được sự việc  khi nó chưa xảy ra”, “người có thể chiến thắng kẻ khác chắc chắn phải chiến thắng chính mình” và “suy nghĩ chững chạc”,  “xử sự nhẹ nhàng” v..v… Kế thừa những trí tuệ văn hóa này, sẽ giúp ích được rất nhiều cho chúng ta trong cuộc sống, dưới đây là một số cổ huấn (lời dạy của người xưa), giúp chúng ta cùng nhau học hỏi cách đối nhân xử thế:

1. Tri chỉ, sở dĩ bất đãi (Lão Tử)

Giải nghĩa: Nếu như chúng ta làm việc gì cũng biết dừng lại đúng lúc, thì sẽ không gặp phải tình cảnh nguy hiểm.

2. Đức bất cô, tất hữu lân (trích từ chương Lý Nhân trong Luận Ngữ của Khổng Tử)

Giải nghĩa: Người có đạo đức thì sẽ không bao giờ cô đơn, sẽ luôn có người tìm đến làm bạn với anh ta, và anh ta còn nhận được sự giúp đỡ từ bạn bè và những người xung quanh.

3. Trí giả minh vu sự, cố bất hoặc (Luận Ngữ Chú Sơ)

Giải nghĩa: Người có trí tuệ sẽ rất sáng suốt khi xử lý vấn đề, vì vậy sẽ không bị mê hoặc bởi những lợi ích vật chất của cuộc đời.

4. Đạt tâm tắc kỳ ngôn lược (trích từ năm Hy Công thứ hai trong Cốc Lương Truyện)

Giải nghĩa: Lời nói của người thấu hiểu lý lẽ luôn ngắn gọn mà lại xoay quanh trọng tâm của vấn đề.

5. Người động lòng trước vật ngoài thân, chỉ là nông cạn (Nhị Trình Túy Ngôn)

Giải nghĩa: Người dễ bị tác động bởi vật ngoài thân như danh lợi, địa vị và tiền bạc, thì chỉ là một người nông cạn.

6. Mọi chuyện đều phải nghĩ trước nghĩ sau (Tiết Văn Thanh Công Độc Thư Lục)

Giải nghĩa: Bất cứ chuyện gì cũng đều phải suy nghĩ cẩn trọng khi bắt đầu làm và suy nghĩ đến kết quả cuối cùng.

7. Xử sự không được tùy ý mình, phải biết lý lẽ sự việc (Thâm Ngâm Ngữ)

Giải nghĩa: Xử lý bất cứ việc gì cũng không thể luôn làm theo ý kiến cá nhân của mình, mà cần phải biết tường tận đạo lý của sự việc.

8. Đức giả, nhân chi sở nghiêm. Nhi tài giả, nhân chi sở kính (Trích Chu Kỷ trong Tư Trị Thông Giám)

Giải nghĩa: Người có đạo đức thì được mọi người kính nể, người có tài hoa thì được mọi người yêu thích.

9. Dục thắng nhân giả tiên tự thắng, dục luận nhân giả tiên tự luận, dục tri nhân giả tiên tự tri (trích từ Tiếp Vật trong Cách Ngôn Liên Bích)

Giải nghĩa: Muốn chiến thắng người khác thì đầu tiên phải chiến thắng chính bản thân mình, muốn bàn luận về người khác thì phải đánh giá bản thân mình trước, muốn hiểu người khác thì trước tiên phải hiểu rõ chính mình.

10.  Hiền nhân đa an bài, tục sĩ đa hư hâm (trích từ Liên Châu Ngâm Tam Chương trong Mạnh Đông Dã Thi Tập)

Giải nghĩa: Người có tài đức và hiểu biết, luôn chăm chỉ thực hiện nhiều kế hoạch cho sự nghiệp của mình. Còn người dung tục tầm thường chỉ biết ngưỡng mộ người khác mà không chịu chăm lo cho sự nghiệp của mình.

11.  Trí giả bất dĩ nhất năng cầu chúng thiện; bất dĩ nhất quá yểm chúng mỹ (trích Luận Binh trong Viên Tử Chính Luận)

Giải nghĩa: Người thông minh sẽ không vì một tài năng mà yêu cầu tất cả phương diện khác đều phải hoàn hảo; cũng không vì một lỗi lầm của người khác mà phủ định những mặt tốt đẹp khác của họ.

12. Nói với trí giả, dựa vào bác; nói với bác giả, dựa vào biện; nói với biện giả, dựa vào yếu (Lượng Quyền Thiên của Quỷ Cốc Tử)

Dịch nghĩa: Nói chuyện với người có trí tuệ là phải dựa vào học thức uyên bác; nói chuyện với người có trí thức uyên bác thì phải dựa vào tài biện luận; nói chuyện với người giỏi biện luận thì phải nói ngắn gọn xúc tích.

13. Hiền giả nhậm trọng nhi hành cung, trí giả công đại nhi từ thuận, cố dân bất ác kỳ tôn, nhi thế bất đố kỳ nghiệp (trích Tần Sách trong Chiến Quốc Sách)

Giải nghĩa: Người có tài có đức đảm nhận trọng trách to lớn nhưng hành vi luôn khiêm cung lễ phép, người có trí tuệ tuy là có công lao to lớn, nhưng luôn nói lời hòa thuận dễ nghe. Vì vậy mà mọi người không bất mãn với địa vị tôn quý của họ, người đời cũng không đố kỵ sự nghiệp mà họ tạo dựng được.

Châu Yến.